Để đầu tư forex hiệu quả, kiến thức đầu tiên mà các trader gần như phải thuộc nằm lòng là biểu đồ nến Nhật (candlestick chart). Bài viết này cung cấp tất cả những gì bạn cần biết về mô hình nến từ A đến Z.
Chúng ta cùng bắt đầu nhé!
Tổng quan về Candlestick
Biểu đồ nến Nhật Bản là phương pháp xuất hiện sớm nhất và phổ biến nhất khi biểu diễn biến động giá của các thị trường tài chính. Nó được phát triển bởi một thương gia buôn bán lúa gạo người Nhật tên là Homma Munehisa vào thế kỷ XVI. Ông nhận ra có thể dự báo giá cả trong tương lai thông qua phân tích diễn biến của nó trong quá khứ. Homma thấy rằng các mô hình nến thường có xu hướng lặp lại nên ông bắt đầu phân tích chúng và trở thành một nhà buôn rất thành công.
Đến tận ngày nay, nến Nhật Bản vẫn là phương pháp phân tích thị trường phổ biến nhất. Việc đầu tư forex trở nên hiệu quả hơn khi biểu đồ nến cung cấp thông tin đầy đủ, rõ ràng và dễ hình dung về những động lực của giá.
Nếu Giá đóng cửa > Giá mở cửa, cây nến có màu xanh hoặc trắng (Nến tăng)
Nếu Giá đóng cửa < Giá mở cửa, cây nến có màu đỏ hoặc đen (Nến giảm)
Thân nến là phần hình chữ nhật. Thân càng dài thì lực mua và bán càng cao. Điều này có nghĩa là phe mua hoặc phe bán đang kiểm soát thị trường vào thời điểm đó. Trong khi đó, thân nên ngắn thể hiện lực mua – bán yếu.
Bóng nến là đường thẳng nhỏ nhô ra khỏi thân nến. Bóng nến trên thể hiện giá cao trong phiên, trong khi bóng nến dưới thể hiện giá thấp. Cây nến với bóng nến dài cho thấy phiên giao dịch biến động nhiều, vượt ra khỏi vùng giá mở cửa và đóng cửa.
Nếu một cây nến có bóng nến trên dài và bóng nến dưới ngắn thì nó thể hiện phe mua đã cố gắng đẩy giá lên cao, nhưng vì lí do gì đó, phe bán đã nhảy vào và đẩy giá giảm trở lại, khiến cho giá đóng cửa gần với giá mở cửa.
Nếu một cây nến có bóng nến dưới dài và bóng nến trên ngắn thì nó thể hiện phe bán kiểm soát thị trường và đẩy giá giảm xuống nhưng vì lý do gì đó, phe mua đã nhảy vào và đẩy giá lên trở lại, khiến cho giá đóng cửa gần với giá mở cửa.
Những mô hình nến cơ bản trong đầu tư Forex
Spinning Top
Thân nến nhỏ cho thấy sự biến động nhỏ từ giá mở cửa tới giá đóng cửa, còn phần bóng nến cho thấy cả phe mua lẫn phe bán đã đấu tranh với nhau nhưng không bên nào thắng được.
Nếu mô hình này xuất hiện trong giai đoạn xu hướng tăng thì có thể cho thấy không còn nhiều người muốn mua để đẩy giá lên nữa và khả năng đảo chiều giảm trở lại có thể xảy ra.
(Ngược lại nếu mô hình xuất hiện trong xu hướng giảm)
Marubozu
Marubozu tăng không có bóng trên bóng dưới vì giá mở cửa đã trùng với giá thấp nhất phiên, còn giá đóng cửa trùng với giá cao nhất phiên. Đây là một mô hình nến tăng mạnh, thể hiện phe mua đã kiểm soát toàn phiên giao dịch. Nó thường là dấu hiệu đầu tiên của việc giá sẽ tăng tiếp hoặc dấu hiệu đảo chiều từ giảm sang tăng.
Marubozu giảm không có bóng trên bóng dưới vì giá mở cửa đã trùng với giá cao nhất phiên, còn giá đóng cửa trùng với giá thấp nhất phiên. Đây là một mô hình nến giảm mạnh, thể hiện phe bán đã kiểm soát hoàn toàn phiên giao dịch. Nó thường là dấu hiệu đầu tiên của việc giá sẽ giảm tiếp hoặc là dấu hiệu đảo chiều từ tăng sang giảm.
Doji Candlestick
Là mô hình nến mà giá đóng cửa và giá mở cửa bằng nhau, hoặc gần bằng nhau, tức là thân nến sẽ rất nhỏ, chỉ như là một đường ngang mỏng nếu bạn nhìn trên biểu đồ.
Mô hình nến Doji thể hiện sự do dự hoặc sự đấu tranh giữa phe mua và phe bán. Giá di chuyển lên trên và xuống dưới trong suốt phiên giao dịch nhưng lại đóng cửa rất gần so với giá mở cửa. Không phe nào có thể nắm quyền kiểm soát và kết quả là hòa nhau
Khi một cây nến Doji xuất hiện, bạn cần chú tâm đặc biệt vào cây nến trước đó.
Nếu một cây nến Doji xuất hiện sau một loạt nến tăng với thân nến dài, dấu hiệu Doji mang lại có thể là phe mua đang đuối sức và yếu dần đi. Để giá tiếp tục tăng, cần phải có nhiều người mua hơn nhưng có vẻ như không còn ai nữa. Phe bán đang nhảy vào và có khả năng sẽ đẩy giá xuống.
Lưu ý !!! Trong khi sự tăng giá đã chậm lại qua việc thiếu đi người tiếp tục ủng hộ phe mua thì phe bán cần phải thể hiện sức mạnh bằng cách xác nhận sự đảo chiều. Một cây nến giảm với giá đóng cửa nằm phía dưới giá mở cửa của cây nến tăng trước đó sẽ là tín hiệu đảo chiều.
(Ngược lại nếu Doji xuất hiện sau một loạt nến giảm)
Đâu tư forex hiệu quả hơn với những mô hình có tính chính xác cao
Engulfing Pattern
Bullish Engulfing Pattern – là cặp 2 nến cho tín hiệu về việc giá có thể tăng mạnh. Mô hình này xuất hiện khi một cây nến giảm xuất hiện nhưng ngay sau đó là một cây nến tăng rất lớn. Cây nến tăng xuất hiện sau “nhấn chìm” hoàn toàn cây nến giảm phía trước. Điều này có nghĩa là phe mua đã quyết định đẩy giá mạnh lên sau một giai đoạn giảm giá hoặc đi ngang (sideway).
Ba vị trí mua xếp theo thứ tự mạnh bạo nhất đến thận trọng nhất:
- Mua tại mức đóng cửa của ngày thứ 2 khi giá tăng mạnh lên. Một dấu hiệu cho thấy tín hiệu mua mạnh mẽ được đưa ra khi có một sự gia tăng đáng kể về khối lượng đi kèm với di chuyển lớn tăng giá
- Mua vào ngày sau khi mô hình này xảy ra, bằng cách chờ cho đến khi ngày hôm sau để mua, để xác định chắc chắn rằng mô hình đã thực sự chính xác cho sự đảo chiều tăng.
- Chờ đợi tín hiệu khác để xác nhận, kết hợp với đường Fibonacci hoặc Đường SMA, đường xu hướng hay các ngưỡng kháng cự, hỗ trợ để độ chính xác tăng thêm
Bearish Engulfing Pattern – xuất hiện khi một cây nến tăng được kèm theo sau bằng một cây nến giảm lớn, “nhấn chìm” hoàn toàn cây nến tăng trước. Điều này có nghĩa là phe bán đã nắm quyền kiểm soát hoàn toàn và một đợt giảm điểm mạnh có thể xảy ra.
Ba vị trí bán từ mạnh bạo nhất đến thận trọng nhất.
- Bán tại giá đóng cửa của ngày thứ 2. Một dấu hiệu cho thấy tín hiệu bán mạnh mẽ được đưa ra khi có một sự gia tăng đáng kể về khối lượng đi kèm với di chuyển lớn xuống giá.
- Bán vào ngày sau khi mô hình xảy ra, bằng cách chờ cho đến khi ngày hôm sau để bán, để xác định chắc chắn rằng mô hình đã thực sự chính xác cho sự đảo chiều giảm.
- Chờ đợi các tín hiệu khác, kết hợp với đường Fibonacci hoặc Đường SMA, đường xu hướng hay các ngưỡng kháng cự, hỗ trợ để độ chính xác tăng thêm
Hammer/Hanging man/Inverted hammer/Shooting star
Có thể gộp chung 4 mô hình nến này thành 1 nhóm, khi đó bạn sẽ dễ nhớ hơn.
Điều kiện nhận diện: phần đuôi nến ít nhất phải dài gấp 2~3 lần thân nến, càng dài càng tốt, bóng nến nhỏ hoặc không có, màu của thân nến không quan trọng. Đây là nến báo hiệu sự đảo chiều cho cả 2 hướng.
Tuy nhiên, chúng ta cũng nên sử dụng kết hợp với các chỉ báo thị trường khác để nhận biết tín hiệu mua/bán chắc chắn hơn.
Tweezer Top & Bottom
Đặc tính của mô hình hiệu quả:
- Cây nến đầu tiên trong mô hình này thuận theo hướng của xu hướng giá đang đi. Nếu giá đang tăng thì đây sẽ là cây nến tăng.
- Cây nến tiếp theo sẽ ngược hướng với xu hướng giá. Nếu giá đang tăng thì đây sẽ là cây nến giảm.
- Bóng của 2 cây nến này phải bằng nhau về chiều dài. Đỉnh đôi (tweezer top) thì có bóng trên bằng nhau. Đáy đôi (tweezer bottom) thì có bóng dưới bằng nhau.
Moning star & Evening star
Là mô hình cụm 3 nến mà bạn thường gặp tại điểm kết thúc của một xu hướng.
Evening Star:
- Cây nến đầu tiên trong cụm 3 nến này là một cây nến tăng vì xu hướng hiện tại đang là tăng.
- Cây nến thứ 2 là một cây nến có thân nhỏ, thể hiện rằng thị trường có thể đang do dự. Cây nến nhỏ này có thể là nến tăng hoặc nến giảm.
- Cây nến thứ 3 là cây nến xác nhận sự đảo chiều trong xu hướng, vì vậy nó sẽ là một cây nến giảm. Đặc điểm của cây nến này là giá đóng cửa của nó nằm dưới điểm giữa của cây nến tăng đầu tiên.
(Tương tự với mô hình Morning star)
Three White Soldiers & Three Black Crows
Mô hình Three white soldiers bao gồm 3 nến tăng trong một xu hướng giảm, cho tín hiệu rằng sự đảo chiều đã xảy ra. Đây là một trong những mô hình mạnh, đặc biệt là nếu nó xuất hiện sau một xu hướng giảm dài và một đợt đi ngang nhắn.
Cây nến đầu tiên trong cụm này được xem là cây nến đảo chiều. Nó thể hiện rằng xu hướng giảm hoặc giai đoạn đi ngang đã kết thúc.
Để mô hình này tiếp tục hình thành, cây nến tiếp theo sẽ lớn hơn cây nến trước về thân nến. Bên cạnh đó, cây nến thứ 2 này sẽ có giá đóng cửa nằm gần mức giá cao nhất của nó, tức là nó sẽ gần như hoặc không có bóng nến trên.
Mô hình Three white soldiers sẽ hoàn tất khi cây nến cuối hoàn thành với gần như cùng 1 kích cỡ so với cây nến thứ 2. Cây nến này cũng sẽ có bóng nhỏ hoặc không có bóng nến.
Mô hình Three black crows thì ngược lại
Three Inside Up & Three Inside Down
Mô hình Three Inside Up là mô hình nến đảo chiều thường xuất hiện ở giai đoạn cuối của xu hướng giảm. Nó thể hiện rằng xu hướng giảm có thể đã hết và xu hướng lên sẽ bắt đầu. Để có một mô hình đúng, cần chú ý các đặc điểm sau:
- Cây nến đầu tiên thường nằm ở cuối cùng của xu hướng giảm, thể hiện qua hình ảnh của một cây nến giảm dài.
- Cây nến thứ 2 là một cây nến tăng, chạm vào phần giữa của cây nến giảm trước đó.
- Cây nến thứ 3 cần đóng cửa phía trên cây nến đầu tiên nhằm xác định phe mua đã mạnh lên và phá được xu hướng xuống.
(Ngược lại với mô hình Three Inside Down)